ARCHITEKTURA PSYCHOLOGICZNEJ PRZESTRZENI ŻYCIA. Behawioralne Podstawy Projektowania
Autor:Augustyn Bańka
ISBN:978-83-62051-76-2
Rok wydania: 2016
Strony: 150
ISBN:978-83-62051-76-2
Rok wydania: 2016
Strony: 150
Książka ta stanowi monograficzne ujęcie problematyki architektury z punktu widzenia psychologii. Rozważane są w niej dwie kwestie: po pierwsze, wpływ architektury jako środowiska życia człowieka na kształtowanie się osobowości człowieka oraz po drugie, wpływ osobowości jednostki na proces percepcji architektury. Część pierwsza zatytułowana „środowisko architektoniczne-zachowanie. Psychologiczna definicja problemu projektowania” obejmuje rozważania nad możliwościami zastosowania pojęć, teoriii koncepcji psychologicznych do kształtowania przestrzeni architektonicznej z myślą o człowieku. W rozważaniach tych wskazano na praktyczne i teoretyczne korzyści płynące z wykorzystania pojęcia „zachowanie” jako tej kategorii, która jest wspólna zarówno indywidualnej, społecznej jak i kulturowej naturze człowieka. Część druga zatytułowana „W poszukiwaniu zachowaniowej teorii przestrzeni architektonicznej” obejmuje metodologiczne rozważania w zakresie możliwości i trudności skonstruowania psychologicznej teorii architektury w kategoriach behawioralnych. Część trzecia zatytułowana „Fenomen ludzki w architekturze w świetle psychologicznych modeli zachowań” zawiera koncepcję psychologicznych kodów architektury, wyrażoną w formie jedenastu modeli zachowań przestrzennych. W części czwartej zatytułowanej „Architektura, jaka mogłaby być – próba syntezy”, która ma charakterpostulatywny, przedstawiono praktyczne wnioski wynikające z zastosowania owych modeli jako projektowych kodów przestrzeni architektonicznej w różnej skali, począwszy od miasta, a skończywszy na pojedynczym mieszkaniu.
SPIS TREŚCI
Część I
PSYCHOLOGICZNA PRZESTRZEŃ ŻYCIA A PROJEKTOWANIE
NAUKOWY I MENTALNY STATUS PROJEKTOWANIA ARCHITEKTONICZNEGO
Psychologia i architektura 5
Pojęcie projektowania oraz jego relacje z nauką 12
Projektowanie a technika 15 Rozwój „wzorów myślenia” w technice a zmiana rozumienia pojęcia projektowanie 17
KONTEKST PSYCHOLOGICZNY ROZWOJU POJĘCIA PROJEKTOWANIE
Behawioralne wyznaczniki projektowania architektonicznego 20
Stereotyp projektowania i psychogeneza pojęcia projektowania sensu largo 23
Teoria projektowania architektonicznego 26
BEHAWIORALNE TEORIE PROJEKTOWANIA ARCHITEKTONICZNEGO
Zachowanie się jako substrat projektowania architektonicznego 28 „Nielogiczność” i argumentacyjnych charakter problemów projektowania 31 Projektowanie jako proces uczenia się 33
Synteza formy oraz wzory Alexandra 34
Wnioski 36
Część II
ARCHITEKTURA BEHAWIORALNEJ PRZESTRZENI ŻYCIA
WYMIAR LUDZKI W ARCHITEKTURZE
Teoria behawioralna w projektowaniu środowiska dużej skali 40
Teoria behawioralna w projektowaniu środowiska małej skali 41
Podstawowe kierunki badań w psychologii środowiskowej 43
Problem poziomu analizy zjawisk w psychologii środowiskowej 45
Praktyczne cele psychologii środowiskowej i architektury 46
ANTROPOLOGIA I AKSJONOMIA PRZESTRZENI
Biologiczny wymiar zachowań przestrzennych 49
Przestrzeń o stałych cechach 59 Przestrzeń o zmiennych cechach 63
Przestrzeń nieformalna 65
PRZESTRZEŃ, TERYTORIALNOŚĆ A ZMIENNOŚĆ ZACHOWAŃ
Obszar i jego granice 70
Model organizacyjny zachowań terytorialnych 75
Zmiany przestrzenne a zmiany zachowań 77
Różnorodność psychologiczna a architektoniczna 82
Część III
ARCHITEKTURA EMOCJONALNEJ PRZESTRZENI ŻYCIA
PSYCHOLOGICZNE POJĘCIE ŚRODOWISKA ARCHITEKTONICZNEGO
Forma, środowisko i sytuacja architektoniczna 85
Stymulacyjny i zadaniowy aspekt środowiska 87
Specyficzne i niespecyficzne oddziaływanie architektury 88
Architektura a struktura sytuacji zadaniowej 89
WEWNĘTRZNE REAKCJE EMOCJONALNE NA CZYNNIKI ŚRODOWISKA ARCHITEKTONICZNEGO
Psychologiczny model zależności między człowiekiem a środowiskiem 91
Emocjonalne reakcje przyjemności a zachowania typu „unikanie-zbliżenie” 93
Emocjonalne reakcje pobudzenia a zachowania typu „unikanie-zbliżenie” 95
Emocjonalne reakcje dominacji 99
OSOBOWOŚCIOWE A SYTUACYJNE KORELATY REAKCJI EMOCJONALNYCH NA CZYNNIKI ŚRODOWISKA ARCHITEKTONICZNEGO
Reaktywność 105
Introwersja i neurotyzm a preferencje estetyczne dotyczące architektury 108
Zawartość informacyjna środowiska architektonicznego 112
Część IV
ARCHITEKTURA POZNAWCZEJ PRZESTRZENI ŻYCIA
ROZWÓJ PERCEPCJI PRZESTRZENI U CZŁOWIEKA
Rola aktywności w rozwoju percepcji przestrzeni 117
Percepcja własnego ciała jako początek rozwoju percepcji przestrzeni 118
Percepcja przestrzeni bliskiej 119
WZROKOWE SPOSTRZEGANIE PRZESTRZENI
Rozwój reprezentacji przestrzennych jako przejaw spostrzegania
środowiska dużej skali 122 Rola zmysłu wzroku w spostrzeganiu przestrzeni 124
Stałość spostrzegania 124 Organizacja w spostrzeganiu 127
Złudzenie wzrokowe 130 Czynniki wpływające na spostrzeganie 132
Kulturowe aspekty spostrzegania przestrzeni 133
SPOSTRZEGANIE PRZESTRZENI ARCHITEKTONICZNEJ I URBANISTYCZNEJ
Mapy poznawcze a percepcja środowiska 135
Mapy poznawcze miasta i przestrzeni zurbanizowanej 136
LITERATURA 140